ඌරා ළිඳ යනු
සාම්ප්‍රදායික සිංහලයන්ගේ සටන් ක්‍රමය වන අංගං සටන් ශිල්පීන්ගේ දක්ෂතා උරගා බලන හෝ අංගං සටන් ඉගෙන ගන්නා ශිල්පීන් සටන් පුහුණු වන ස්ථාන ඌරා ළිඳ ලෙස හැඳින්වේ. මෙම ළිඳ සැකසී තිබෙන්නේ වල් ඌරන් ජලය බීමට යන ගල්වලින් සැකසුණු ළිඳක ආකාරයෙනි. මෙම ළිඳට වතුර බීමට යන ඌරන් එහි තිබෙන බෑවුම් ස්වාභාවය නිසා ලිස්සා ගොස් නැවත එන්නට බැරි ලෙස ජලයේ ගිලෙයි. එවැනි ස්වාභාවයකට මෙම ළිඳ සකසා තිබේ. මේ අනුව අඩි දහයක් උස අඩි පහළොවක් විශ්කම්භයක් සහිත පතුළ මඩකර තිබෙන මෙම ඌරා ළිඳෙහි සටන පෑ තැටියෙන් පැයක කාලයක් පුරා දිව යයි.
සිංහල තාස්‍යජනක ක්‍රීඩා නම් ප.එ.ප. දැරණියගල මහතාගේ කෘතියේ 7 වන පිටුවේ මෙම ඌරා ළිඳ පිළිබඳව පහත පරිදි සඳහන් කොට ඇත.
“ඌරා ළිඳ යනු ගල්පිලකවූ වතුර වළියි. වතුර බීමට එහි යන ඌරාට ගල් මූනත ඔප නිසා වළෙන් ගොඩ ඒමට බැරිවෙයි. ඌරා ළිඳේ සටන් කිරීම මෙසේ ය. සරඹශාලාවේ කවර ශිෂ්‍යෙයකු තමා අනිත් සගයනට වඩා සමත් යැයි සිතයි නම්, තම නම පිළිගන්නා මෙන් සිය ගුරුවරයා ගෙන් හා මුහන්දිරම්ගෙන් ඉල්ලා සිටිනු ඇත. මෙවැනි තවත් ඉල්ලීමක් ඇතිවූ පසු ඒ දෙදෙනා පොර වැටීමේ යොදනු ලැබේ. රියන් 30ක් දික්වුවද රියන් 7ක් ගැඹුරවූද ඌරා ළිඳ නමින් හැඳින්වෙන එම වල ඇතුලට දෙදෙන පිවිසෙන තෙක් උනුනොවුන් කවුදැයි සටන්කරවෝ නොදනිති....“
(ඉහත කෘතියේ සඳහන් වන්නේ ඌරා ළිඳේ සටනක් පැවැත්වෙක් එක් අවස්ථාවක් ගැන පමණක් බව සැලකිය යුතුයි.)
ඌරා ළිඳේ සටන
ඌරා ළිඳේ සටන් කරන ආකාර කීපයකට සටන් කරනු ලබයි.
- අයෙකු අඩපණ වන තෙක් සටන් කිරීම
- මරණය තෙක් සටන් කිරීම
- පැයක් ඇතුළත් වැඩි දක්ෂතා මත ජයග්‍රහණය තීරණය කිරීම
- පරාජය භාර ගන්නා තෙක් සටන් කිරීම
පනික්කි රාළ තනතුර
අංගං මඩුවක ගුරුවරයා හෙවත් පනික්කිරාළ තෝරා ගැනීම සඳහාද ඌරා ළිඳේ සටන් යොදා ගනු ලබයි. මීට අමතරව අතීතියේ රජුන්ගේ අංගාරක්ෂකයන් (පුද්ගලික ආරක්ෂකයා) තෝරා ගන්නා ල්ද්දේද ඌරා ළිඳේ අංගං කෙටීමෙනි.
